Phunghrampi Remh Hi A Si Kho Maw?

[Atu nai hrawng i], kan ram chung ah caihphai bikmi (hot issue) cu Ramkomh Kawram, 2008 Phunghram remhṭhannak ding kong a hung si. Kan ram Parliament, Upper House (Amyotha Hluattaw) nih cun 2008 Phunghrampi (Nargis Constitution tiah zong an auh mi) remhṭhan ding in zoh ṭhantu ding bu cu a hnatlakpi cang. A dikfel taktakmi Federal ramkomh kan serchuah ṭhan khawhnak ding ahcun 2008 Phunghram cu zoh ṭhan le remh hrimhrim a hau tiah Opposition a simi le Tlangcung mi hna nih aupi bikmi cu a si. Cubantuk, phunghram zohṭhan le remhthannak lawng in Kum 60 leng ramchung buaibainak hi a remh khawh lai tiah ruah a si. A fawinak in kan chim a si ahcun 60 lengkai buainak hi Phunghram Buainak (Constitutional Crisis) a si ti in chim khawh a si.

Kan Ramkomh Kawlram, a tulio cozah zong nih thlen a hau timi cu an theih tuk i, an duh tuk vemi pakhat zong a si. Asinain, zeitindah kan zohṭhan lai, remh lai i, hmai kan nawr lai timi tu ah hin Tlangcungmi pawl le a dang ralkah a simi (opposition) pawl ruah ning he a lam a dang deuh. Atulio cozah nih a duhnak ahcun Parliament chung in, Parliament nih remh timi hi a kalpi ning le a duh ning daan a si.

Cu he ralkah in, Tlangcung miphun hriamtlai phu tampi an i funtomnak bu a simi, United Nationalities Federal Council (UNFC) le ramkhel phu komh United Nationalities Alliance (UNA) hna nih cun 2008 Phunghrampi cu an duh lo, an pom kho lo. Annih nih an ti vemi cu, kan ram komh caah 2008 phunghram hi cu a si kho lo, a thar in ṭial ṭhan hrimhrim a hau an ti. Atu 2008 Phunghram hi cu, Zaukphung (Democracy) he a kalh tukmi phunghram a si. Cucaah, hi bantukin a ṭha lomi phunghrampi remh ṭhannak in cun a thar ser hi fawi deuh lai tiah an ti ve. Hi bantuk phunghram remh ṭhan ding hi cu a har tuk lai. A ruang cu, ningcang a zulh thliahmah lonak a tam tuk. 2008 Phunghrampi a rel balmi nih cun kan hmuh khawh cio dingmi thil a tam ngaingai.

Delhi Chinmi: A Hramte In Thok I Tim Ko U

Kan hnu a luan ciami kum ah Mitcaw ka hawipa kong in sianginn kai forhfialnak capar tawite ka rak ṭial. Zeitindah kainak ding ah hma kan lak kun lai? Zeitindah sianginn ka luh kawh kun lai? Zeitindah asiloah khawizei ah dah ka fa sianginn ka chiah khawh kun lai? tiah a lungre theimi kan um kho men. Hi vialte kong ah hin Chin Students’ Union (CSU), Delhi nih an si khawh chung in sianginn a kai duh taktak mi caah an i zuam peng. Sianginn kainak kongkau he pehtlai in workshop le seminar hna an kan tuah piak. Cu lawng siloin, an caan sunglawi pek in, sianginn luhnak ah mi tampi an bawmh hna. CSU siangngakchia hna lawng sihlah, Delhi Lai/Chin Churches le Fellowships i Pastor hna nih zaang hlei cawn in, an caan sunglawi, an chawva, an thaazaang pek in Laimi/Chin hngakchia hna Sianginn an luh khawhnak hnga tiah an bawmh hna. Sianginn cheukhat ah Ralzaam an cohlannak a um i cu ahcun hngakchia an luh khawhnak hnga a herh ning in tawlrel a si.

Sianginnkai na timh tik ah hin a hramte in thok i tim law a ṭha bik. Nangmah he na tlakmi level/ cawnnak kha lunglawmte in cohlan khawh i zuam. Kan mah he kan i tlakmi level/cawnnak nakin a sang deuhmi kan thim sual ṭheu tawn i thil ping le pang kan su ṭheu tawn. Cu bantuk thil a can sual ahcun nangmah le nangmah kha na hrem a si ko. Na cawnmi ca na teilo tikah lungdongnak lam ah a kal pi. Lungdongnak a phanh tikah sianginnkai duhnak lungthin a zor i sianginn phuah duhnak lungthin a chuak. Sianginn chuahnak nih mah pumpak lila kha a hrawh i sunghnak a chuahpi -- chawva le caan sunghnak hna a chuahpi. Cucu mah le mah lam phihnak a hrampi pakhat a si.

My Last Day in Delhi: Tthennak Hmun Vawlei Ah Nang le Kei

ANAND Vihar Terminal

Zing dang bantuk siloin tuan in thawh ka tim. Ka mobile ah Alarm zong ṭhate in ka chiah, reminder zong ka ti chih rih fawh. Cuti ka tuahnak a ruang cu, thlapa thla 3 le 4 chung tlun ka timhnak hlawntlinter ding ah a si. Zingka tuante thawh in, Tatkal (urgent) in Tlanglawng ticket lak ka duh caah a si. Alarm le reminder ka chiah mi an awnh hlan deuh te ah, Bangalore in ka hawipa nih phone a rak ka chawnh. Zangfahnak tein Tlanglawng ticket PNR rak ka check piakta a ka ti. Ka tho kho hrimhrim lo. Ka thawh mah hlan lila ah a mah nih midang nih an ka check piak cang i, a hau ṭhan lo tiah a ka ti caah tlawmpal ka it chap ṭhan. Tlawmpal ka ih ahkhin Alarm a rak awn… ka tho hlei lo! Minute 5 daan ah ka chiahmi Reminder (Ticket Caw!) timi nih thawh lo awk ṭha lo in a ka tuah caah ka tho. Ka hmai ka phiah, ka kam ka ṭhuah. Lakphak ka vun din phah khin, ka laptop ka lak i, Internet (maivan) ka vun peh colh. Suimilam ka zoh i, 8:45am lawng a si rih. Online in Tatkal ticket lak ding ahcun IRCTCs website cu ka vun on, Tlanglawng min pawl pakhat hnu pakhat cun ka vun zoh, ticket cawk har ngai ding phun khin an um… Aman pakhat hnu pakhat in ka check! 3 Jan., 2014 kal ding ticket cawk khawh ding cu a lang mi a um ruam lo. Suimilam 1 fai ka hngah hnu ahkhin, Tatkal ticket in cawk khawh dingmi cu a vun lang. Asinain, cawk khawh a si thiamthiam lo. Zeiruang dah a si hnga ka ti pah khin, suimilam ka zoh ṭhan cu, 9:50 am a si. Aw! Minute 10 pei a duh rih ko hi ka ti pah khin, website dang le tlanglawng man fawimi cu ka check pah ṭhan cu website traffic jam fak ngaingai cang. A nuar ngaingai! Suimilam 10:00 am a tlin bak in, ka vun on khawh, ka zoh cu Available 48 seats tiah a rak ti ko. Rian rannak in ka cawk zokzok lai ka ti, Seat available 17 a taan ceo hnu ahkhin, ka nau pa ca he ka cawk khawh. Hmmm…! Ka tlung taktak ko cang lai hi ta ka ti, ticket ka ngah. Voikhat hnangam cu ka hnangam phot!

Kan Thilhruk Zoh Than Hna Usih

Zarhpini zing cu pumh ding in cun Lai Christian Church (LCC) biakinn lei ahcun pumh ding in ka thawh. Pumhnak chungah cun pumhhruaitu pa nih church choir (hlaremh bu) nih hla an rem dih bak ah khin lunglawmhnak bia a chim- “Nihin zing cu Lai nu lawngte nan si, Nan hlaremh zong a tha, a dawh zong nan i dawh” a van ti. A peh rih mi cu kan hnu lei chung hrawng kha cu Korea an si rua a ti………

Kan chimtheu tawnmi “Mui le Sam” tihi kan theih cio theu lai ka zumh. A chim duhmi cu kan mui ahhin Sam hi zeitluk in dah a biapi mi a si kha a langhter duh mi a si. Kan sam hi kan lu ah a benh/bunh sawh mi a lo ko nain kan mui a cuan tertu thil lakah a bia pi taktak mi thil pakhat a si. Kan sam tuah/tan/tamh mawih daan nihhin kan lungthin sining a langter khawh ngai. Keimah ruahnak hna lebangah cun nu sam ker ning phundang deuh ka hmuh hna ahcun nu thalo deuh maw, asiloah nu phundang deuh ah ka hei ruah colh ko. Cun, pa pawl zong kan sam tan, tamh mawih ning hi a biapi tuk ve fawn. Kan sam tan daan nihhin kan sining kan hmurka in kan chim hlanah a langhter hmasa dih cang.

Ka Nau Sin Cakuat

Dear Ka Nau,

Na dam lio a si maw? Pathian zaangfahnak le zohkhennak thawng in na dam lio a si lai tiah ka zumh. Kei zong Pathian zangfahnak thawng in ka dam lio a si. Ka sianginnkai hna zong tlamtling khan a si ko. Nai hrawnghrang bel kha khual ka tlawng pah i ka lung a vaivuan bantuk in a um. Asinain, a tuliote cu zeipaoh tlamtling khan a si dih ko. Ca kan kuat lonak zong a sau tuk cang. A ngaih zong kan ngai tuk. Ka cakuat hi a sau lai caah lungsau tein rel khawh rak i zuamte ti zong a hmasabik zeidang ka chim hlan ah vun nawl kan duh.

Cun, Ka Nau, hi cakuat in hin thawngpang dang tah a ṭha maw tile na sianginnkai hna cu tlamtling kolo maw ti zong hal chih kan duh fawn. Na cacawnmi hna na harh tuk maw? Na si a har tuk ko lai ti? Aw…! Na theih bantukin kan nih cu harbute in sianginnkai kan si tikah hawi hngar le van sang in na um caan a tam ko lai. Sihmanhsehlaw, mah na harnak kha na zuamnak lei i kaar an hlan tertu rak siter ko mu. Cubantuk harbute in kan tuhmi kha dahkaw a theipar cu a ṭhat te lai cu… Na theih bantuk in “Fimnak i a Hram cu khaa hmansehlaw a theipar cu a thlum” an ti kha… Na theihcia a siko lai nain vun nolh ṭhan ko ning law, Thla dih a vun i timh ahhin cun, Nu le Pa an lu tun, hoiher a dang thluahmah i ka fa nih thla dih cun phaisa a herh ṭhan cang lai tiin inn-pa chakthlang sinah ( a zeidang ningzahnak vialte kaltak in le ka fimnak ding ahcun) ka fa a caan hmante phaisa kuat khawhnak ding ah tiin mi nawlpat ah an i thawh tawn kha…! Cun, Ramdang in khua caan an in kuat ruang ah Inn lei nih cun an ka zoh tung lo ram dang in pei an ka zoh ko cu tiphun in maw phaisa kha duh paoh in rak sam tuk lai ci, ram dang zong ah cun phaisa cu a kung in a um ve hlei lo i a ṭawh in an ṭawh mi a si hlei lo. Har le fe tein an ttuannak in an hmuh mi a si kha na philh lo ding zong ah ka duh.