Friday, March 20, 2015

NCCT le UPWC A Voi 7nak Kahngol Remdaih Biaruah: Thein Sein Cozah Hruainak In Rampi Kahdaihnak Tuah Kho Sualhlah Sehlaw?

(Ramchung Ral A Dai Kho Hrim Lo, Kokang Kong A Dang In Ceihding Ah Kaphnih Hnatlaknak)
A voi 7nak NCCT le UPWC biaruahnak (Photo;RKC)

Kawlram Bupi remdaihnak caah a ṭuanrel cuahmahmi phu hnih UPWC le NCCT a voi 7nak tonpumh biaruahnak cu thlapa thla 6 tluk deng a rauh hnu March 17, 2015 ah MPC ah an hun thok khawh ṭhan. Atu bantukin caan saupi an i dinhnak a ruang cu a tampi a um ko lai nain, Nov. 19, 2014 KIA Training center ah Kawl Ralkap nih hramhram in an kahnak hna nih fak khun in kaphnih thinlung ah zumhlonak a hung um caah an i dinhnak hi a si. Cun, tlangcung hriamtlai phu dangdang le Kawl ralkap karlak kahnak tete a hung um lengmang ruang zong ah a si. Ram chung kahngolnak le remdaihnak bia an i ruah cuahmah ko nain, ram chung ah kahdaihnak a um kho hrimhrim lo.

Kawlram Bupi remdaihnak caah a ṭuanrel cuahmahmi phu hnih UPWC le NCCT nih, atutan biaruahnak ah, Kokang kahnak le dodalnak kong cu a dang in ceihding ah kaphnih hnatlaknak an ngei. Atutan a voi 7nak tonnak an ngei hlan nihnih chung KIO hruaitu le a cozah upa President le Ralkap Lutlai tel in tonbiaruahnak an ngei hma sa. Tonbiaruahnak ah President nih KIO nanmah le kanmah hi rampi buainak ah ṭuanvo ngeitu bik veve kan si caah kanmah nih remdaihnak caah hmai kan nor a hau tiah a ti hna. 

UPWC & NCCT biaruah: A voi 7nak (Nihnihnak)-Photo;RKC
Atutan tonpumhnak ah, National Ceasefire Coordination Team (NCCT) chungtel a simi Colonel Khun Okker nih, a biapibik in Union Peace-Making Work Committee (UPWC) he kan ceihmi cu ram pumpi kahdaih hnatlaknak cahran a si bantukin Kokang kahnak le dodalnak kong cu a dang in ceihding ah kaphnih hnatlaknak an ngei tiah Xinhua nih biahalnak an tuahnak ah a chim.

NCCT nih chimrel le aupi lengmang bikmi Ramkhel Buainak cu Ramkhel in kan tawlrel ding a si timi le cozah hramhram in nawlngeihnak hmang in zeihmanh a tuah ding a si lo tikha an hun chimrel i halnolh ṭhan.

A voi 7nak NCCT le UPWC tonbiaruahnak ah Kokong le Kachin ramkulh buainak kong le ikahnak zorternak kong cu a nikhatnak ah hun ceih phutphat a si ko nain, zei ngaingai biaphi chuak lak in le fiangphut in an ceih khawhmi a um lo.

Atu tiang Kokang hriamtlai le Cozah ralkap karlak ah buaibainak le kahnak a um rih ko caah thil ṭha lo ngaingai a si. Cucaah, Cozah remdaihnak phu UPWC nih tlangcung hriamtlai a simi Kokang hriamtlai Myanmar National Democratic Alliance Army (MNDAA) cu remdaih biaruahnak ngei ding in Col. Khun Okker nih a forhfial hna.

Kaphnih in ralkap kong le ralkap nih zulh dingmi phungphai (military code of conduct) hi ṭha tein chuaklak in ceih khawh sisehlaw, i kahnak cu a zor deuh hrimhrim ko lai. Kahnak a um tilo zong a si kho tiah NCCT chungtel Daw Zaw Mya Yaza Lin nih a chim.

Atutan a voi 7nak tonbiaruahnak ah UN Secretary General sin ah Kawlram kong special ruahnak petu (the UN Special Advisor to the Secretary General on Myanmar) Mr. Vijay Nanmbiar le Tuluk cozah aiawhtu Mr. Wang Yingfan zong nih ngaithlaitu le biangaitu in an telpi hna.

Cun, Kawlram Bupi chung i tlangcung hriamtlai phu ceukhat NCCT chungtel a silomi zong nih a voi 7nak biaruahnak ah ngiathlaitu le biangaitu in an telpi hna. A telmi hna cu, nichuah Shan Ramkulh in National Democratic Alliance Army-Eastern Shan State (NDAA-ESS), Shan Ramkulh dirh ṭhannak phu le Ralkap, Restoration Council of Shan State/Shan State Army (RCSS/SSA), Sianngakchia hriamtlai phu  All Burma Students Democratic Force (ABSDF) le Naga hriamtlai chung in National Socialist Council of Nagaland (NSCN-K) hna an si.

Asinain, Kawlram Bupi cozah nih mithmai ṭha a pek lengmang mi Wa hriamtlai phu The United Wa State Army (UWSA) cu NCCT chungtel a silo bantukin atutan biaruahnak zong ah a tel lo. Wa hi atutan tonbiaruahnak ah sawm an si ko nain, an i tel kho lo. Zeiruang ahdah atutan Wa an i tel khawhlonak a ruang a si timi kan thei kho rih lo tiah UPWC Vice-Chairman MP Thein Zaw nih a voi 7nak tonbiaruah nikhatnak Myanmar Peace Center an ngeih lio ah a chim. Wa (UWSA) an i tel duhlonak kong he pehtlai in mi cheukhat nih a luancia mi kum 26 ah biaruahnak ṭha tuk in an rak ngei cang ruang le a cozah nih mithmai ṭha a pek ruang a si lai. Cun, atutan kahdaihnak nakin a chuak dingmi a phi nakin a ṭha deuhmi le a nuam deuhmi dirhmun an ngeih cang caah zong ah a si kho tiah an zumh.

UWSA le NDAA ruang ahhin ram pumpi huap kahdaih hnatlaknak ngei khawhnak ding hi fak ngai in lam a phih tiah cozah lei UPWC le tlangcungmi aiawh NCCT nih an zumh.

Hi hna pahnih hi harnak petu bik cu an si. A ruang bik cu, NDAA nih Kawlram Bupi remdaihnak hmuh hnu Federal Ramkomh in a thar hun sersiam ṭhan tik ah, atu a hmun um ciami Ramkulh ningte in ser ṭhan an duh caah a si. Kap khat lei ah, Wa State cu Kawlram Bupi cozah nih mithmai ṭha a pek hna i, anmah Wa nawlngeihnak hmunte ah duhdim nun an ngeih ve caah a si.

Cu bantuk rampi huap remdaihnak Yangon ah NCCT le UPWC nih an i ceih cuahmah ko lio ahcun, tlangcungmi hmunhma le ramri cheukhat ah kahnak pehzulh in a um thluahmah ko. RFA nih cun, atutan kahnak he pehtlai in March 19 ni ah Kawl Ralkap le Kokang Hraimtlai Phu in minung 100 leng an thi cang. A tam deuh cu Kawl Ralkap chung in an si tiah Kawl Cozah nawlngeitu lei nih an chimmi chirhchan in a thanh.

Culawng siloin Irrawaddy nih Ministry of Information chirhchan in, Kawl ralkap le Kokang kahnak a thar in a hung um ruang ah minung 16 an thi i, 28 nih hliamhma an tuar tiah March 19 ṭhiamṭhiam ah a ṭhan fawn.

Atu bantukin Cozah le Tlangcungmi remdaih biaruahnak nih harnak tampi chung in cozah  nih an rak ei khawhlomi le dolh khawh lomi biafang tampi chung in thil thar tete cu a hung chuahpi lengmang. Cu hna chung in, kan hnu lei a voi 6 chung biaruahnak an ngeihnak ah a cozah lei nih Federal timi biafang an hun pom khawhmi hmuh khawh a si. Cun, atutan a voi 7nak biaruahnak in hmuh khawh ṭhanmi cu a cozah lei nih Dohthlennak (Revolution) timi biafang an hun pompi khawh ṭhan hna. Cucu, tlangcungmi hna nih dohthlennak tuahmi hngatchat in timi biafang telmi cahran pawl kha a cozah nih an hun pompi mi cu an si tiah Dr. Salai Lian Hmung nih thawngfianhnak ah a chim.

Asinain, atulio Thein Sein cozah tang ahhin remdaihnak le rampi huap kahdaihnak minthut cu tuah khawh  a silai maw timi biahalnak cu a leh ding harmi phun in a hung um cang. Hi kong he pehtlai in Cozah lei remdaihnak hruaitu U Aung Min nih cun, kan sikhawh chung in remdaihnak hmuh khawh ding ah i zuam le a hnu a rak kai dingmi cozah thar caah tluangtlamte in tuahpiak khawh kha kan itimh mi cu a si a ti. Atu cozah hruainak tang ah rampi huap kahdaihnak minthut tuah khawh cu an duhbikmi asinain, rampi thimnak thlapa thla10 hmanh a duhti lomi caan a hung phanh tik ahcun ruahchanhnak a hung tlawm saumau ko cang. Atu cozah hruainak in rampi kahdaihnak minthut tuah khawh a silo sual ahcun ruah awk a hung tam ko. Atu kum dongh lei ah rampi thimnak cu hei ngei kho usihlaw cozah thar kaimi nih atu lio cozah bantukin rampi kahdaihnak le remdaihnak hi a hmaithlak ti lai maw? An hnu zul lai maw? Zeitindah hma a lak te hnga timi cu ruah awk tete an hung cang.

Ref: Xinhua, Elevenmyanmar, Irrawaddy, Rfa, Monnews, DVB

Salai SH Lian
20032015