Hringtu Pa Le Ni (Father’s Day)

Biadomhnak: Father's Day Tuanbia

Nihin kan conglawmhmi, sunhlawihmi le lawmhmi Hringtu Pa le Ni (Father’s Day) hi kum 100 fai lawng a kal rihmi a si. Father’s Day cu hringtu pa le upat peknak ni, pa sinak, pa le nih chungkhar ah siseh, mibu ah biapi in rianṭuannak cung ah upat peknak ni a si. Vawlei cung ram tampi nih June 15 a silo ah June thla zarh thumnak, zarhpi ni (zarh thumnak he aa naih bik zarhpi) ah Father’s Day cu an sunlawih cio ko nain ram cheu khat ahcun June zarh thumnak si lo in ni dang ah a hmangmi zong an um ve ṭhiam. Anna Jarvis nih Hringtu Nu le upat peknak Ni (Mother’s Day) tuah khawhnak a rak hmuh hnu in Pa le upat peknak ni zong a um ding a si tiin, US ah Hringtu Pa Ni cu kum zabu 20 ah rak thawk hi a si.

Ka Pa (Father)

Hringtu Pa le Ni cu Arkansas khua a chuakmi Sonora Smart Dodd nih Spokane, Washington i YMCA ah 1910 ah a rak thawk. A voi khatnak conglawmhnak an rak tuahnak cu June 19, 1910 ah Spokane YMCA ah a si. Cu bantuk Hringtu Pa le Ni tuahnak lungthin a ngeih hramthoknak cu Jarvis nih Hringtu Nu le upat peknak ni, 1909 kum ah thawngṭha a theihnak thawng in a si. Dodd cu a pa William Jackson nih a unau ngakchia 6 he a rak zohkhenh hna. Sonora Smart Dodd nih a Pastor kha Pa le zong nih Nu le bantukin upat peknak ngeih a herh ve ko. Cucaah Hringtu Pa le Ni zong tuah ve awk a si tiah a chim i a pa ralkap a chuahni, June 5 ah tuah ding in a rak chim. Asinain, Pastor pa tlamtlin lo ruang ah an rak tuah kho lo i June thla a zarh thumnak ah an rak tuah. 

A hramthok ah cun hlawntlinnak a rak hmu lo. Mi tampi nih an rak i fiang lo. Dodd sianginn a rak kai chung ah hin Father’s Day a um khawhnak ding ah biatakte in a rak cawlcang kho lo. Kum 1920 ah cawlcanghnak a rak ngol nawn nain 1930 kum Spokane ah sianginn kainak in a kir ṭhan hnu ah biatakte in cawlcangnak a rak thawk ṭhan. US cozah sin ah hngalpinak an hal cu 1913 ah a si i, kum 1916 ah President Woodrow Wilson nih Father’s Day conglawmhnak an tuahnak Spokane ah a telpi hna i biarocah chimnak zong a ngeih i phungning in a cohlan ko nain US congress nih an rak duh lo. Cun 1924, President Calvin Coolidge zong nih hringtu pa le chungkhar fale hna an i dawtnak le pehtlaihnak a feh chinnak hnga Father’s Day hi tuah ah a ṭha ko tiah a rak dirpi ve. Caan saupi a rauh hnu ah President Lyndon Johnson nih Father’s Day cu June thla zarhthumnak hi siseh tiah 1966 ah min a rak thut i a rak thanh. President Richard Nixon nih 1972 kum in zungzal hman siseh tiah a rak dirpi ve. Cucaah Sonora Smart Dodd cu a pekchanhnak le aa zuamnak ruangah World’s Fair in Spokane ah 1974 upatnak an rak pek i, 1978 kum, amah kum 96 a si ah a thi.

Mitcaw Ka Hawipa Zong Facebook A Hmang

Sianginn ah ka umlo a tam ngai. Nai hrawng inn lei ka tlun le khual ka tlawn a um pah. Sianginn ka hawi le he zong kan i tonlonak a sau pah hnu ah kan sianginn cu damte in ka hei phan ṭhan. Khual ka tlawn karlak ah ka hawipa (ka umttimi- roommate) sin ah Inn-tang i Mitcaw ka hawipa nih cauk cehnak (Stapler) a rak hlan. Inn-tang Mitcaw ka hawipa cu kut ṭawlnak khan ah kan i tong i ka aw a ka theih bak in na cauk cehnak (Stapler) keimah sin ah a um tiah a run ka chimh. Ka herhnak a um rihlo caah lak lo in ka um. Sianginn zarhkhat hrawng ka kai hnu ah ca ka tuahmi tete a tam pah i Inn-tang Mitcaw ka hawipa sin ah cun cauk cehnak hei lak ding ah cun ka kal.

Zaanriah ei dih kan khim hnu tlawmpal ahkhin Inn-tang Mitcaw ka hawipa sin ah cun Cauk cehnak (Stapler) lak ding ah ka hei ṭum. A inn-ka cu fek ṭhup in a rak i hrenh. Ramnihal, Ramnihal tiah voihnih hrawng ka hei kawh hnu ahkhin inn-ka cu a rak ka on. A umnak khaan chung ka luh cu a computer a rak i ong. MTNL- Wireless Internet Connection in Online ah facebook le Gmail he a rak i tuai len ko. Zei a tuah ngaingai cu ka hngal lo. Khah! ALian, ṭhu rih. Zaangfahnak tein facebook ah mi na khum piak lai (Friend Request tuahpiak). Aw! Ngah ko ka ti. Ka vun zoh piak i ka tuah lai ka ti cu a ngah lo. Ziah zeidah cang ka ti, a connection cu ka hei check cu a rak i peh lo.  Connection ka peh. Facebook account cu luh ding ka hei on piak password ṭial a hauh caah keyboard ka pek. Cun, password cu a ṭial. Facebook a luh dih cun, hmanthlak a cuangmi cu ka hei zoh cu a mah a si lo. A hodah a si tiah ka hal cu ka Nungak a si a ka ti. Hmmm! Na ka tei hih tiah ka lungthlite in keimah le keimah ka ti. Friend request cu ka tuah piak dih. Cun, a nungak nu profile zong ka hei remh piak pah. A profile cu zeitindah a si tiah cun, a min ah Anchal Singh, Student, MA in Hindi Final Year (Delhi University) ti a si ko. A chuah thla an ṭial cia mi an palh ruang ah remh ding in ka hei zoh cu a si. A chuah kum ka zoh i, 1990 chuak a si. Kum 22 lawng a si rih tinak a si. Keimah ka kum ka vun ituak, Um…! Na ka tei ṭhiamṭhiam ve ka ti ṭhan hoi.  Hmmm…! Mitcaw le Mitcaw zong an ni duh ko. Cun, facebook zong an hmang. Ka khuaruah a har ngaingai ṭhan. Ka hawipa cu a nungak nu friend request tuahnak ding le a chuah thla palhmi remh piak ding ah a sau ngai rak buai cang dawh a si. Computer a hman ning hi i ziak a um lo ngai. A screen khi a dang. A holh kho mi software an chiah ruang ah a si lai dah. Khua a hmu lo mi nih an hman mi computer a hmu bal mi nih cun nan theih lai ka zumh.