Tuesday, May 26, 2015

Malaysia Nih Ramri Ah A Thlithup In Mithi Vuinak Thlan 139 A Hmuh; Kawlrammi Vuinak Hmun Dawh A Si


Kawlram le Bangaladesh mipem hna Malaysia kalnak lam ah an riahter chungnak hna hmun a si lai tiah ruahmi mithi vuinak thlan 139 cu Malaysia le Thailand ramri Malaysia ram chunglei ah hmun 12 nak tam an hmuh tiah Malaysia ram Palik zung nih May 25 ah thawng an thanh.

Atu bantuk tihnungmi thlan hmun, a thlithup in mithi vuinak hi a luancia mi thla zong ah Thailand ram chung leikap Malaysia he ramrinak ah an hmuh cang i vawleipi tiang nih theihpimi buainak ah a hung phan cang tiah theih a si. Thai palik nih biatakte in hmalaknak an hun thok in minung cawzuartu (Traffickers) pawl nih Malaysia ah phanhter ding in an timhtuahmi Kawlrammi le Bangladeshmi hna cu tuanvo laklo in an kal tak hna caah, Andaman Rilipi cung ah minung thong tampi an i hreng.

"Hi bantuk thil kan hmuh hi cu a nuam lo ngaingai ko. Mithi ruak le thlan pakhatte hmuh hmanh hi a fak ngaimi thil poipang a si cang nain, thlan 139 bak kan hmuh tik ah a har ko" tiah Malaysia Palik Bawi Khalid Abu Bakar nih Perlis i Thawngfianternak an tuahnak ah thawnglatu sin ah a chim. 

"Thailand he biatakte in riantuanti hram kan hun thok. Atu bantukin thil a cantertu misual hi hodah an si timi hmuh khawh le theih khawh kan izuam lai". 

Thlan khur pakhat ahhin minung ruak pakhatnak in a tam deuh an vuinak hmun zong a um. Nihin tiang ah May 11 thok in Thai ramri i umhmun khuarnak (camp) kalnaktmi he telh in a tlawm bik 28 an hmuh cang. Mi riahnak hmun (camp) pakhat an sakmi ah a tlawm bik minung 300 cu a tlum hna lai tiah an ruah dam.

"Mithi vuinak hmun pakhat cu May thla hramthok i Thai palik nih khur pakhat ah mithi ruak 26 an charnak he khan meter 100 lawng a hlat tiah Malaysia Palik Bawi Mr. Khalid nih cun a chim.

Zeidah Dohnak An Tuah Hnu In A Hung Cang 


US cozah nih Thai cozah sin ah biatakte in hmalak ding a forfial hnu May thal thok in Thai palik an hun cawlcanghnak in Thai ramri ah camp tampi le mithi vuinak hmun an hun hmuh hnu in, a tlawm bik Kawlram le Bangladesh mipem 3000 tluk cu Malaysia le Indonesia ram ah Tilawng in an phan chap cang.

Cawn Ningani, May 22 ah UN Ralzam caah riantuanmi phu UNCHR nih a tlawm bik minung 3500 tluk cu Tilawng cung ah minung tet taktak, tlum lo deng tiang in an um i Rilipi cung ah an i hreng ko rih tiah a chim.

Cun, Indonesia a phan cangmi Bangladesh miphun cu an ram ah kirter than ding in Indonesia cozah nih UN le a dang NGOs pawl bawm in an tawlrel cuahmah lio pi a si i hmai thla ah kirter khawh hna ding in timhtuahnak an ngei.

Atu bantukin kirternak ding ah adihmi chawva cu UNHCR le IOM nih an tawlrel lai tiah Indonesia cozah lei minung simi Sutopo Purwo Nugroho nih a chim.

Hi bantukin a thlithup in Thailand le Malaysia ah minung cawkzuarnak le luhternak lam a tluan khawhnak ding ahin palik zong an i tel tiah theih a si i, Thai nawlngeitu nih biatakte in kherhlainak an tuah hnu ah, ramri ah riantuanmi Thai paik minung 50 cu an rian thial an si tiah theih a si. A cheukhat palik cu an rian phuah in tazacuai mi zong an um.

Malaysia Prime Minister Najib nih "atu bantukin kan ram chung ah thil a can hi a poi kho tuk i thukpi le fakpi in kherhlainak kan tuah lai". Cun, atulio rilipi cung ah a um liomi hna zong chanchuah ding ah nawl a chuah fawn.

Hi kong he pehtlai in vawlei cung ram tampi nih Kawlram Cozah cung ah biatakte in sual an phawt. A ruang cu Rakhine Ramkulh i buainak ruang ah Rohinghya Muslim pawl faktuk in a runrun in tliknak a hung chuak i puaisa (trafficker) pawl nih caantha lak in ram dang Malaysia ah lanhter khawh an timh hna caah a si tiah an zumh.

Atu bantukin Malaysia le Thailand cozah nih kherhlainak le tlaikhihnak an hun tuah ruang ah micawzuartu (traffickers/puaisa) hmangharnak Malaysia luh a timi mipem Rohinghya le Bangladesh mi a tambik an si.


Ref: Irrawaddy, Aljazeera, BBC, (May 25)