Hawile cheukhat nih chimrel mi theih kan duh ko a ka timi
tete nan um caah, a tanglei ah langhter awk tha mi vial ka hun tial.
Tlaihkhih le hren mi kongkau ah, Chin miphun tlaih [bal] mi
hi, 107 an phan cang.
· Hakha - 32
· Thantlang - 10
· Falam - 3
· Matupi - 4
· Ann, Rakhine - 6
· UEC - 25 (Chin State)
· Govt. - 9 (Chin State Ministers and Speakers)
· Kalay - 3
· Yangon - 14
· Mandalay - 1
A chuak cang mi hi (Released); 61
· Hakha - 27 + 9 (Govt.)
· Thanthlang - 2
· Matupi - 4
· Yangon - 14
· Ann, Rakhine - 6
Hren rih mi (Still in Detention) tiah ruah mi: 46
· Hakha - 6 (March 1 tlaih mi 4, le CCPR 2)
· Hakha - 7 (Thantlang tlaih mi palek)
· Falam - 3
· Kalay - 3
· Mandalay - 1
· Yangon - 1
· UEC - 25 (An chuak cang)
Nihin tiang a thi mi cazin (Death toll):
· Yangon - 1
· Kalay - 1 + 3 (Kan i chawnh hlan deuh cang mi)
· Hakha -1 (CNA Ralkap sizung in hramhram chuah hnu in a thimi)
Cun, Ralkap nih Sizung, University pawl ah umhmun an khuar.
Ralkap nih, cozah riantuan a nuar mi hna hnawhnak an pek hna. Chun le Zaan tuak
lo in, Mi inn ah luh hnawh an hmang (Hakha ah, Sibawi le cozah silomi bu
riantuan mi an tlaih hna). Sizung a chuah taakmi pawl kirter than ding ah
Ralkap nih Sizung-uk an fial, an tlerh. Ralkap nih cozah silo mi phu pawl
hnahnawhnak (hlathlainak) a pek mi kong - (tck. KMSS an check cangnak). A
dangdang zong ralrin pek an si. Umkheng tum in, Ralkap duhlonak a langter mi
Matupi le Sami IDPs pawl meithal an puah hnawh i Hakha ahcun, minung 4 an rak
tlaih hna. Khuachung/Khuate ah Ralkap an
i chawhleh le an um caah mipi lung retheihter. Ralkap nih a chawkletmi biatakte
in an check mi (ID tiang an hal) in movement
restriction an tuah. CNF le Ralkap kar ah entainak (tension) a ngan chinnak
le kahdaihnak a rawh ahcun, mipi tampi hartuar ding kong tbk. chimhrel a si.
Duhlonak
langhter mi kong he pehtlai in,
Khuapi lawng silo in, Khuate cheukhat zong ah a karh.
Ralkap nih Feb. 27 Falam le March 1 Hakha ah Mithli le Meikhu bom an hman i, an
kah. Hakha ah 23 le Falam ah 3 an tlaih hna. Cuchung ah, minung 7 hren rih an
si. Duhlonak a langhter mi chung in, hruaitu tiah lunghrinhmi Hakha in 5, Falam
in 2 le Matupi in 6 tlaih ding an thanh.
Ralkap cozah tang ah riantuan duhlo in, a nuar mi hna kong
ah nawlngeinak hramhram in lak a tim mi nih tlerh le khonh an si ko lio ah, a
nuar mi an tam chinchin. Chin State huap in, zatuak 70% tluk a phan cang. An
tlerh hna ning ah rian in phuah beh, pension ngah lo le umnak hmun in thawl
tbk. a si.
A donghnak ah,
Mipi nih UN le Ramkip bochannak le ruahchannak a tla tuk
cang. Cucaah, UN Mechanism in cawlcanghnak pakhatkhat nan tuah hrimhrim a hau
cang (kan halmi le chimh mi cu langhter awk a that rihlo caah). A hlei khun in,
Chin State caah cun India cozah sin ah biatak tein na kan chimh piak a hau.
Caan a rauh deuh ahcun, a tulio a tli mi lawng silo in, Nu le Ngakchia zong an
tlih a hauh te lai caah, India nih an Ralkap in Ramri an phih mi hi an let nak
ding chim piak kan duh. India nih a luan cia mi caan bang a palh tilo nak ding
le tha tein tawlrel ding le a hlei in, hramhram in a ramchung a phan cang mi
kuat piak than lo ding (non-refoulement phung buar lo ding).
(A cunglei kan hun tial mi hi, langhter awk a tha ko rua
tiah ka ruah mi ka hun tial.)
A kan leh colh mi a um len nain, a dihlak in langhter cu a
tam lai caah pakhat te ka hun telh chih.
Nihin tiang ramchung mi nan cawlcanghnak ah upat kan pek hna. Atu bantuk in, Non-violence (hram hmang lo tein) rak cawlcang lengmang ko rih u, nan tha rak sau rih ko u. Ralkap nih an thiam mi cu hriam hman lawng a si. Hriam hman lo hi an thiam lo, an tih mi a si. Atu ah lamzawhnak, cozah riantuantu nuarnak tbk. hi an duhlo zawng le an tihtuk mi a si. Cucaah, hriam in tlerh le kah nan si. Mino le mipi nih hriam hman nan thawk ni cu vawleipi UN le cozah kip teltumnak a donh khanh ni a si. Hriam le Hriam nan si ahcun, phu khat le phu khat hriam hmang in nan i tuk nak a si lai caah, hriam hmang lo tein an thiam lo mi lam hi rak hmang ko rih u. Nanmah tluk tein lungthin le thazaang in a cawlcang mi kan tampi, kan in dirpi ko hna hih..... Ka si khawhnak lam kip chung in kan dir pi ko hna... . Tom Andrews
(A donghnak ahcun, let's face it .... ti lawng hi a si te ko lai dah)
18 March 2021
No comments:
Post a Comment