Zalong tein a thimtu mizapi caah chimrelnak nawl an ngeih kun lo ahcun, NLD MP le Ralkap MP hi zei cu hen an i dannak a um kun? A bonbok le mantak lawng cu pei an si ko kun lai cu! NLD Amyotha Hluttaw MP pakhat nih, a voi 2nk Pyidaungsu Hluttaw, a voi 4nk caanhman tonnak ah Ralkap cozah nih hramhram in media riantuantu pawl tlaihnak ah a hmanmi le, anmah NLD lila nih voi tam nawnte an hmanmi 2013 ah fehtermi Telecommunications Law 66 (D) hi hrawh nakding ah timhtuahnak a um maw timi biahalnak a tuah hnikmi cu NLD Party in tawlrelbu pakhat nih an kham.
Hi zalong te chimrelnak nawl le ralkahtu phu (opposition party) a herhnak kong, Chin Digest caah ka tialmi capar pakhat kong he pehtlai in, Chin Digest i kan Executive Editor Kawi June nih Messenger ah cakuat a rak ka chiah tak. Zeidah si hnga tiah ka hun bih cu "na um maw?" timi biafang pathum lawng a si. Zaanriah ka ei khawh i, Website ah ca ka tar pah khin, "ka um, aw, mah bel website ah ca ka tar lio" ka hun ti.
A ka leh colh thanmi cu, "fact check vun tuahpi ta kan duh bia :D" tiah nih pahkhin a hun ka ti. "Aw, zeidah si?" tiah ka hei leh colh than ve….
Cucun, Chin Digest caah capar ka tialmi a hman le hman lo (fact check) tuah a duhnak zawn cu, Cahangsen in a rak thlen i, a tang ah a dummi khin a rak rinmi screenshot cu a hun ka kuat.
Cuka zawn i, "…..Cucu, anmah nih zalong tukin, biakhiahnak an tuah khawh caah a si. Atu ah, anmah chung lila ah zalonnak a um lo tiah theih a si. NLD MP a tlingmi nih zalong tein chimrelnak nawl le ceihkhannak nawl an ngei kho lo tbk. zong bia a hung leng. NLD Party i, central committee nih hnatlakpi hmasat a hau tbk. hna a hung um. Cu tik ah, a zalong lomi MP an si tiah chim khawh a si. Zalong tein chimrelnak le ceihkhannak nawl cu Democracy nih a hmaithlakmi le Democracy a thawtnak muru pakhat zong a si" tiah ka tialmi a si.
"NLD MP a tlingmi nih zalong tein chimrelnak nawl le ceihkhannak nawl an ngei kho lo tbk. zong bia a hung leng. NLD Party i, central committee nih hnatlakpi hmast a hau tbk. hna a hung um" timi catlang hi a sen ah a hun thlen i, 'central committee' timi zawnte hi a tang ah a dum in a hun rinmi hmanthlak (screenshot) cu a hun ka kuatmi a si.
"Cu hmanthlak tang ahcun, Central Committee timi kha a si ko maw? Committee phun dang deuhte si rua ka ti cu" tiah a hun ka ti.
Kan hnulei Mirangca in ka tialmi zong ahkhan kha ti bantukin ka tial cu teh, cun NLD MP pakhat (amah sin cun, a min ka langhter nain) zong ka pehtlai i thil sining fehter (confirm) ka duh nain ka pehtlai kho lo. Cucaah, "Party chung hnatlakpi nak tbk. khinta na rak thlen ko" tiah leh pah khin, "Good editor" ka hei ti tak.
"Ka fianmi cu si ve lo-an zoh piakta hna timi kha cu a hman ko. Zei committee nih ti belte ti bia..." tiah a hun ka ti. Kei nih pehtlai lem lo khin, "Party nih an duhmi hna an chimter (halter) hna cu mu tiah ka hei chap chih.
Ka cah takmi cu "nangmah nih na ka confirm piak khawh cun, confirm law, confirm khawh lo cun, a dawh deuhnak khan hun ka thai piak te ko" tiah ka ti. Kan biaruah cu a dang ah kan i thial. Kan i chawnh hi, March 7 cawn nihnih a si.
Kan i chawnh ni 4 tluk a ruah hnu ah BBC Burmese nih NLD MP pakhat cu biaruahnak an ngeih. Biaruahnak an ngeihmi cu 66 (D) kong he pehtlai in le NLD MP nih zalong tein Parliament chung ah, chimrelnak le biahalnak nawl an ngeih le ngeih lo kong a si. Mizapi nih anmah duhthimnak tein an thim komi MP pakhat nih a aiawhmi mizapi caah biahalnak nawl a ngeih kun lo ahcun, zatuak 25% tluk a simi mizapi nih thimlomi Ralkap MP le NLD MP cu zei cu hen an i dannak cu a um kun? Ralkap bang in NLD putar le pitar nih a cunglei in chimter an duhmi lawng chim a si kun ah, zei cu hen thim cu an hauh kun? hiti a si thiamthiam kun ah, khuazei khin dah, Mizapi nih zalong tein kan thimmi hna le mizapi nawlngeihnak timi cu a um kun lai.
Amyotha Hluttaw MP pakhat nih hal ding ah timhtuahnak a ngeimi cu zalong tein chimrelnak nawl ngeih khawhnak ding caah donkhantu a simi 66 (D) phung a si. Cucu, media riantuantu tampi zong tlaihnak ah an hman cangmi a si. Ralkap he NLD he an hman. An i khat, an i dannak a um lo. Myanmar Times nih tial ning ahcun, NLD cozah tang ah hi phung hmang in tlawm bik minung 23 tluk tazacuai an tong cang. Cuchung ah minung 12 cu bail an timi biakamhnak tuah (aa-mah-khan) in chuah ding ah nawlhalmi zong an pe duh hna lo tiah theih a si.
Cucu 66 (D) phung hrawh ding ah timhlamhnak a um le um lo cu Parliament ah hal ding ah timhnak a ngeimi Amyotha Hluttaw palai cu biahalnak nawl an pe lo, an kham. Parliament chung ah biahalnak nawl an pek lo bia silo in, anmah Party chung in biakhiahnak an tuah i, biahalnak tuah lo ah a tha tiah biakhiahnak an tuah.
Hiti raltha ngai in biahalnak tuah a timi Amyotha Hluttaw palai cu Sagaing ramthen in, MP Pu Ye Htut a si. BBC nih 'zeiruang ahdah hi bantuk biahalnak hi tuah na timh?' tiah an hal.
A lehmi hna cu "keimah pumpak sinak in, zalonnak hi ka duh. Zalong tein chimrelnak nawl hi ka dirkamh. Democracy uknak phung hmangmi ram kan si cang bantukin zalongte in chimrelnak nawl, media zalonnak tbk. hi um deuh seh ti ka duh. Cun, pumpak nih zalonnak hrim hi kan ngeih a herh tiah ka ruah. Kan covo hi puitling deuh in tingco u sih timi ruahchannak he hal ding ah timhtuahnak ka ngeihmi a si ko" tiah a ti.
Atu i, Parliament ah chuahpi ka timhmi hi, Biatung dirh ka timhmi zong a si lo, Biahalnak sawhsawh te khi a si ko. 66 (D) hi hrawh ding ah timhlamhnak a um maw, um lo timi biahalnak khi a si. Cucu, a luan ciami thlahnih le cheu ahkhan ka rak hal cangmi a si. Parliament nih hnonmi le khammi silo in, kanmah Party chung in an ka khammi a si deuh. Kan party chung ahhin, biatung le biahalnak pawl MP nih kan chuahpi dingmi zohfeltu bu an um. Cucu, minung pali nga te khi an si ko. Nain, an hnulei ah ahodah a um timi bel cu ka hngal lo hen ta. Parliament ah biahalnak kan tuah lai timi poahpoah hi anmah sin ah chuahpi hmaisa a hau. Anmah nih hntlaknak le lungtlinpi nak um lo ahcun, Parliament ah biatung zong siseh, biahalnak zong tuah khawh a si lo. Keimah ka hal dingmi kong ahcun, a tuan deuh rih, a tulio ah hal awk a tha rihmi a si lo” tiah Party chung in tawlreltu nih cun an ka leh tiah BBC ah a chim.
Cun, kan hnu 2016 November zong ah Sipuazi le Tangka Tawlrelning Thanchonak (Economic and Finance) Committee chungtel in Pyithu Hluttaw MP U Aung Hliang Win (Mingladon mizapi aiawh) cu chungtel sinak in an rak dichter bal cang. Committee in phuah ka tonnak a ruang hi November 22 ah kan tuahmi Pyitaungsu Hluttaw ah Japan tangka cawihnak kong he pehtlai in ceihmainak kan ngeihmi cung in a si lai ti ka zumh tiah U Aung Hlaung Win nih a chim. Cu ceihmainak kan ngeih hnu November 23 ah Party CEC upa U Win Htein nih a ka auh i hi ceihmainak na tuahmi cu cozah riantuannak ah harnak a pe khomi a si tiin ralrinnak a pek. Cu hnu ah atu bantuk in rian phuah ka ton hi a si tiah MP U Aung Hlaing Win nih cun a rak chimchap. Hi bantuk a can hnu hin, Party chung ah hnatlaknak lak hmasa ding timi zulhphung hi an hun thawk behmi a si tiah an ceihphai.
Cu bantuk dengdeng a simi pakhat cu Chin MP pakhat zong Chin ramkulh kong si lemi biahalnak an tuahter ti awk phun khin a um bal khah! Cuti a si komi ahcun, zei cu hen Ralkap MP le NLD MP cu an in dan kun timi biahalnak nih a ka suk ngai. Zalong tein biahalnak an tuah kho lo. Zalong tein biatung an dirh kho lo. Anmah NLD Party chung ah chekfeltu le zohfeltu an um a si ahcun, a dih ko cang hen cu! Anmah duhmi zalong tein an chim khawhlo hlei ah, a poimi cu party duhmitu chimter an si theo lai timi khi ruahdamh khawh ngai a hung si.
Kan executive editor nih a ka ti bang, central committee silo in le NLD Amyotha Hluttaw MP Pu Ye Htut (Sagaing ramthen) nih a chim ning in minung palinga taktak telawng nih an tawlrelmi commitee dang te a si chinchin ah cun bialo a si cang. NLD MP zapi 370 tluk an si. Pyithu Hluttaw ah MP 235 le Amyotha Hluttaw ah MP 135 tluk an um hei sikaw, NLD MP cu vialte nih biahalnak tuah le biatung dirh an duhmi vialte kha cu minung pathum, li, nga te nih cun, an hei zohfel i, chek hnga ding ka ruah ah ka lung a dong nawn ko cang....
Chin Digest caah ka tialmi capar chung in a hun chuakmi a si bang, 'Miphun Le Opposition Caah Caankar Thimnak' tiah Chin Digest Vol. 3, No. 1 ah ka tialmi vun rel ceo te u timi sawm pah in....
Ref: Chat, BBC Burmese le NLD MP statistic
Salai SH Lian
2017 March 11
No comments:
Post a Comment