D.U. Camipuai Ah Mitcawpa Caah Catialtu Ah An Ka Fial

Zingka sumilam 9:05 am thaithawh kan ei khawh in kan umnak khaan chung kan ṭhut cuahmah lio ah ka hawipa mobile ah Ring!!! Ring!!! tiah phone thawng a hun thang. Ka hawipa nih a vun tlaih cu Alian um maw? tiah a ti lai dah; phone cu a vun ka pek. A vun ka pek pah ah cun Ramnihal (mitcawpa) a si tiah a hun ka chimh. Phone cu ka vun lak i, Hello! Alian, na manh maw? Zeidah na tuah? a vun ka ti colh. Ka manh le manh lo kong leh duh loin, Zeidah a si? Zeidah na herh? Rak ka chim tuah tiah ka hei leh. Asilo, chim ko. A leng ah kalnak na ngei maw? tiah a vun ka hal nolh rih ṭhan. Ka tim lem lo tiah ka hun leh. Cu le cangka cun, zaangfahnakte in Mr. Saurabh Pant timi caah caṭialtu (writer) na si kho lai maw a vun ka ti. Ziah amah catial piaktu tah tiah ka hun hal i ruah lopi in a leng lei ah rian herh kalnak a ngeih caah khulrang ngai in nangmah kan chawnhnak a si tiah a ka leh. Zei course dah a si lai tiah ka hun hal cu History (Hons.) kumkhatnak a si tiah a ka leh. Aa..aa..! ka roommate Namkha nih ṭial piak sehlaw a ṭha deuh lai lo maw? A kut tial zong a dawh, History cawngmi zong a si fawn ka vun ti. Ai…ai! Course a khatmi cu a ngah lo nangmah vun ra ko law kan lawm bik ko hnga tiah a vun peh chap. Na ra lai maw? Khah! Room no. 72 in kan in hngah hih a ka ti. Okay, ka rak tli cang tiah ka hei ti. Thaithawh einak kam zong ṭhuahta lo le kholhṭawlta lo in ka tawhrolh sau cu ka vun i hruk pah in Delhi University camipuai (examination) i mitcawpa caṭial piak ding ah cun ka choi diam.

Room no. 72 cu ka phan. Kum khatnak lio i keimah ka umnak khaante a si. Kum khat le cheu a luan hnu ah hi room ka luh ṭhan a si. Kum khatnak ka kai lio i khuazaa ka rak ruahnak, ka lung a rak dongh tuk lio, ka ngeih a rak chiat tuk lio, le ka van a san tuk lio caan kha chikkhatte ah ka mitthlam ah an vung cuang thluahmah ṭhan colh. Culio ahcun, Ramnihal nih cun, Alian, amah hi Mr. Saurabh Pant cu a si. Nihin na ṭial piak dingmi cu amah hi a si tiah theihternak a vun tuah. Ka hawipa nih cun na Student ID na ken ma? tiah a vun ka hal i, ka ken ko asinain, zeidang thil pakhat hmanh ka ken lo hih ka vun ti. Culio ahcun, Saurabh nih cun a ihphah cu a hun cawi i a student id card cu a vun lak. Cun, camipuai phitnak ding ah cun kan kal. Kan kal pah ah cun thawngpang tarnak (Notice Board) ah kal kan hau maw? na ṭhutnak zoh kan hau lai maw? tiah kan hun hal cu; a hau lai lo Room no. 105, Statistic Department ah a si lai tiah a vun ka chimh. Kum thum chung ka kainak a si ko cang nain Statistic Department cu a ngiat awk ah ka hngal lo i Science Block (Science pawl cawnnak) ah ka hei kal pi cu kan rak i palh ai. Camipuai phitnak ding khaan theih lo, hmuh khawh lo hi kum fatin nawn ka ton pengmi a si i ka ṭih tuk mi zong a si. Science Block inn a dotkhatnak ah cun kan hei kai i, a rak si lo ai. Mipakhat (Inn phiaktu a si men lai) ka hal i a hngal ve lo. Cun, a kiang i ngaknu le tlangval camipuai phit ding i a rak i tim lenmi hna kha ka hei hal ṭhan hna i Main Building ah a si lai. Main Building i dotkhatnak (first floor) ah a si lai tiah a kan chim i a rannak deuh in kalpi ding cu ka tim. Asinain, a rannak in kalpi awk a ṭha lo. Lam kan kalnak ah, khah! Hleihlak kai ding a si lai, khah! Kan ṭum lai tiah vun chimh lengmang a hau. ṭhitum puai i nu le vaa bantukin kut  isih i kalṭi a hau fawn. Sianginn Main Building cu kan phan i ka palh ṭhan sual lai tiah camipuai kong tolreltu khaan (Examination Control Room) ah ka hei halta hmasa hna i hika hin khaan hnihnak a si ko khah tiah Sayapa pakhat nih cun a hun ka leh in kan kal beh. Camipuai tuahnak ding khaan Statistic Department ah cun kan lut i minutes 3 hrawng kan ṭhut ah khin midang mitcaw pahnih le a ṭial piaktu hna ding an hun phan ve. Mitcaw pathum le caṭialtu pathum kan si. A cawngtu ding Sayapa nih cun camipuai thoknak ding darkhing tum a hngahpah in camipuai phitnak catlap cu a hun kan pek pah in khin question paper a ka hmuhsak i hihi a phit dingmi a si kolo maw tiah a ka hal. Kei zong nih cun hngal ve hlah ning kaw mitcawpa cu ka hei rel piak. Hitihin a si: Social Formation and Cultural Pattern in the Ancient World History. Nihin na tuah ding cu a si kolo maw ka hei ti?

Camipuai thoknak darkhing an tum deuhhlan ah cun bia kan i ruah. Bia pakhat ka hal. Ka halmi cu, Cazoh ding hi, hna in ngeih ding (audio study material) tam a um maw? tiah ka ti. A tampi cu a um lo. Asinain, maivan (internet) ah ka kawl i a ning ngai ko. Kei hi mirangca in cawngmi (English Medium) ka si. Cazoh ding (Study Materials) kong ah cun ka buai tuk lem lo. A biapi cu maivan (internet) rinchan a si ko tiah a ka leh nolh. Ka halnak a ruang cu mitcaw caah cun chim hin cazoh ding hi a tlawm ngai tawn. Mitcaw lawng siloin Hindi (Kala) holh in a cawngmi ca hmanh ah hin carel awk a tlawm ngai an ti ṭheu tawn. Cucaah cun ka halnak a ruang cu a si. Asinain, mirangca in a cawngmi caah cun cazoh ding a tam ngai ko. Cuvebang, mitcaw a si zong ah, English Medium a si ahcun cazoh ding a tam deuh an ngei ve ko rua.

Kan thok laite ah a vun ka timi cu, Alian, khah! A phi pakhat caah cahmai pariat hrawng ṭial ding cu i tim ko law. A ngah ko lai lo maw? tiah a hun ka hal i a ngah ko lai. Ka zuam lai ka hei ti. A caan hitah zeizahdah a si lai tiah ka hal i hawinak in a hlei suimilam pakhat kan ngah lai tiah a ka ti. Ok! A si ahcun a ngah ko lai tiah ka hun leh. Cupah ah cun camipuai phitnak catlap (answer-sheet) a hmai bik i fill up tuah ding tete zong ka thlak pah dih cang hna.

ṭangṭang! tiah camipuai phit thoknak ding ah darkhing an hun tum cu a kan cawngtu ding Sayapa nih cun thiam le thiamlo hneksaknak catlap (question paper) cu a vun ka pek. Ka hun zoh i nambar 8 tiang a um. Khah! Pakhat hnu pakhat in kan rel piak lai hun ngai ka ti i biahalnak (question) pawl cu ka rel piak. Nambar 2 nak kha zangfahnak in vun ka nolh piak ṭhan hmanh a ka ti i ka hun nolh dih bak ah khin, aw! Nambar 2nak in ka thok lai tiah a hun ti. Ok! Ka ready ko hih tiah ka leh i caṭial hram cu kan thok.

Ca cu, tlangkhat hnu tlangkhat cun a ka auh, lungkhat tete in a ka auh chel zong a um. Ka sikhawh chung a rang bik in ṭial khawh ka zuam. Ca kan ṭial chung ah chikhatte in kaa ruahta rih lai a ka ti caan a um lo, taap lo, tang lo bak in nambar pahinihnak cu camipuai phitnak tlap 4 (pages 8) kan ṭial. Amah dih cun, chikhatte in, a vun ka ti, nambar pakhatnak kha kan ṭial lai, a kum le caan pawl ka vun ruat lai a hun ti. Minutes 2 hrawng khi a thang in a hun chim chel, a lung in a chim chel in a um. Khah! Na manh cun ṭial cang a vun ka ti. Cuticun suimilam 3 le minutes 20 chung ah a phi (answer) pali (4) cu kan lim. Kan rang ngai rua tiah ka hei ruah. Ka kut ṭial a chia pah i ka lungtha lo ka hei ti cu a poi lo, mark ka ngah ko lai lo maw? mark ka ngah ding a si ahcun a ngah ko, a za ko cuh na thin phang hlah a hun ka ti. Nain a lung maw a nuam pah lo zeidik, kum khatnak ah zeizahdah na hmuh tiah a run ka hal, aw! Second division a si ko ka ti. Na kumhnihnak (second year) ah tah zeizahdah na hmuh tiah a hun peh nolh ṭhan rih. Kum hnihnak cu first division a si ka ti. Cucu ka chimh hnu cun a hna a ngam ṭhan deuh ngai mi a lo. Cun, a mahtu nih cun heh tiah a hun ka lawmh! Ka lawm tuk! Na kut hna a faak tuk maw tiah a ka hal i, ai faak hlah tiah ka hei leh. (A faak ding le fah lo ding cu, suimilam 3 chung ah cahmai 35 a ṭial balmi nih cun nan hngalh ko lai). Delhi University camipuai ah hin a phi (answer) pakhat caah a tlawm bik hmai 8 tal ṭial in 32 in a cung lei cio hi ṭial cio a si. Cu lo ahcun mark ṭha hmuh khawh a har ngai.

Khah! Kan chuak lai tiah a vun ka ti pah ahkhin, caṭial piak man zeizahdah kan pek lai tiah a hun ka hal. Cun, a kan cawngtu Sayapa kha khawika ahdah kan hlam lai tiah a hei hal i a khaan no…(ka philh) mah ah cun va kal uh a kan ti. Hihi Delhi University nih mitcaw, khuahmu kho lo, caṭial kholo mi siangngakchia caah a ṭialtu pekmi hrimhrim a si. University nih suimilam 4 chung caan catialtu caah India tangka Rs. 500 a pek hna. Kawlram tangka thlen in tuah a si ahcun Ks. 10, 000 tluk deng a si. (Tulio tangka thlen ningkel a si men lai lo.) Khah! Kei cu ka laak duh lai lo ka ti i ai cuticun a ṭha lai lo. It’s not fair. It’s not good a ka ti. Aw! University nih pek a si ah cun ka laak lai nain nangmah pumpak nih na ka pek ding a si ahcun kaa laak lai lo tiah ka hei leh.

Camipuai khaan cu kan chuah taak i asawng (Hostel) lei ah cun kan kal. Kan kir pah ah cun bia kan i ruah pah len, Alian, nang hla na ngai maw tiah a ka hal? Ka ngai pah ko tiah ka vun leh cu, zei hal dah na ngaih? Hindi ṭhate in na thiam maw a vun ka ti chap. Hla cu ka ngai pah ve ko, kanmah hla deuh ka ngai bik cun mirang hla zong ka ngah pah fawn. Hindi cu khua machelte lawng ah ka ngai ka ti. A si ahcun mirang hlasa …… (a ka halmi min ka philh) khan a thei maw? A nih kha na thei maw? Amah kha na thei maw? tiin a ka hal len i ka thei hna lo tiah ka leh cu ziah mithang pei an si ko cu na hngalh hna lo a ka ti len. Nihin hi na dihnak cu a si cang i sianginn khar zeidah na tuah lai? Nan khua lei ah na tlung lai maw? tiah ka hal ve i ai, ka tlung thiam lai lo. December tiang asawng ah ka um lai. Ka free-time ka nuam lai i, December 12, 2012 ah khin Bombay ah Khuang (Drum) tum zuam ah ka kal lai. Drum tum zuamnak cu pathum a um. A voikhatnak ah pakhatnak ka hmuh ahcun a dang pahnih zong ka zuam ṭhan lai. Cuticun, December Christmas sianginnkhar cu hman ka tim tiah a ka leh. Aw! Khah, kan lawmhpi tuk, ṭhate in le nuamte in aw ka hei ti. Cu tlawmpal ah cun Room no. 72 kan phan. A khaan chung ah cun ka hei thlah. A hawi le pawl nih an rak hngah ko. Zeidah na lawh tiah a vun hal cio. A \ha ko tiah a hun leh hna lio ah khin, Saurabh, khah! Kei ka khaan ah ka kal lai hih ka ti. Aw, ka lawm tuk kan i tong ṭhante lai tiah a hun ka leh. Cuticun, ka khaan lei ah cun ka hei kai.

Ka khuaruah a har tukmi cu camipuai kan tuah chung ah voikhatte hman a ca a ka aumi a taap sual lo. Cun, ka ṭial lio pi ah ka ruatta lai ti zong a ti bal lo. A luancia mi tuanbia kong a si caah cafang ka fonh thiam lomi tete an tam ngai. Cu hna pawl zong cu ka hal tikpoah ah vuk tiah fawite in a ka leh. A hun ka chimh. Cun lungdong lo tein a nunnak caah heh tiah a sikhawh chung in a zuamnak ka hmuh tikah thazaang zong a tampi ka ngah than. Keimah pumpak ca hrimhrim ah thazaang laknak a si. Cunih a ka hmuh ter ṭhan mi cu nangmah le keimah zong mitcaw nih thil a cinken khawh bantukin thil i cinken khawhnak ngei hlah hmanh usih, hawinak in mifimlo, cathiamlo, pumrua lei in hawi tluk lo sihman usih, nangmah na sinak, keimah ka sinakte khan hawi hlei in a dan khunnakte a um ko. Na lungdong hrimhrim hlah. A donghnak ah Bawipa i bochan buin le nifatinte na ton mi thil hna kha thazaang laknak ah hmang hna law, hmai nawr chih thluahmah law, hawi tluk na si khawh lo hmanh ah hawinak niam cu na si bal hrim lai lo.

*26112012      
        

Theihternak: Hi Mitcawmi ka hawipa kong he pehtlai in capar ka ṭial lengmangmi hi zomhteihnak le serhsarhnak ah siloin pumpak pakhat cio kan caah thazaang laknak a si hnga maw timi ruahchannak nganpi he a si.

****