Mitcaw Pa He Kan I Kom

Siangngakchia pawl nih, We are the cream an i ti tawn. An chim duhnak cu States (ramkulh) tinkip i parpale/lubik/saangbik mi siangngakchia lawngte a rak phanmi kan si an ti duhnak a si. Cu caah mitcawpa kan hawipa nih D.U. ah pakhatnak (topper) a timh hnawh chan cu, D.U. ah pakhatnak a si ahcun India pumpi ah pakhatnak a si tinak bantuk a si ko cang.

KMC-DU

Sianginn kan kainak zong a sau pah ko cang nain India mi hawi cu tampi ka ngei lo. Hindi holh ka thiam lo ruang zong ah a si men lai. Kum khatnak i ka umṭimi (roommate) hi Tibetan mi an si. Namkha hi History (Hons.) le Thupten hi English (Hons.) an cawng. An pahnihte in mi holh tlawm an si. India mi hawi cu keimah bantukin an ngei ve lo. Khua caan i Avinash (B.Com) cawngmi le Bhanu keimah classmate nih an kan len dahlo cu hawi leng kan ngeih lo khan a si. 

Nikhat cu ka umṭimi Thupten mirangca (English H.) cawng pa nih hawi thar pakhat kan khaan ahcun aa rat pi. Kan khaan chung a rak luhpi cu a mitcawmi a si. Mitcaw sianginnkai hi Delhi University ka phanhka ah ka khuaruahharmi pakhat ah a tel. Ka ihkhun cung cun a vun ṭhu, Ka hawipa nih cun theiternak a kan tuah. Hihi Alian, …… kai lio mi a si. Cun, Namkha tiah a vun chim ah khin Mitcawpa nih cun a nih cu ka theih ko. Kan class a khat a ti. Ka khuaruah har ngai. Amah mitcawpa min cu Ramnihal a si.

Cuticun, a kan leeng lengmang i keimah he kan i kom ngai. Zaanriah ei caan poah hi an kan sawm pah tawn. Zaanriah cu kan dumṭi ṭheu tawn i Roti (India rawl) a ei ah siseh, Buh a ei ah siseh a rawl a thlawt hi ka hmu tuk ballo. Cuticun kum tanṭim hnu cun rawlei lio tikik leh/suah piaktu hawi ah ka cang. A lin tuk caah rawlei lio tikik din hi kan hmang cio. A rengreng ah anmah North India miphun hi rawlei ah dinhhang umloin ti sawhsawh hi din chih an hmang. Tidur bial nawn a sautuk lomi khi i hun in rawlei pah cun cucu din cio a si.

Voikhat cu chun ah a rak ka leeng i zeiruang ah dah a mit a cawt, zeitik in dah a si cang, heiti le zeidah a timhmi a si kha ka hal. A mitcawtnak kong a ka chimmi cu ka ngeih a chia ngai. A chuahpimi a si lo i taang li (class 4) a kai lio ah fan (pangka) nih a lu ah a tuk sual ruah ah a mit thahri a khen chih sual i a mit hnih ningte in a rawk mi a si. Asinain, a mitcawt hnu zong ah lungdong hleilo in sianginn a kai peng ṭhiamṭhiam. Ca a cawn daan ning ka ruah ah hin ka lungre a thei. A mitcawt hnu ah taang nga in taang hleihnih (class 5- class 10+2) a cawng i a awn dih hnu ah Delhi University ah History (Hons.) a cawn hi a si. Cun Delhi University a kainak ah a timhmi a ka chim i ka ar ko. Zeidah a timhmi cu a si hnga? D.U i a sang bik (topper) si bak aa tim. D.U. ah pakhatnak si a tim. D.U north campus i a phan kho mihi India ram chung i Ramkulh (States) pawl/tinkip in pakhatnak, pahnihnak le pathumnak a hmumi lawngte an si. Cu caah, siangngakchia pawl nih, We are the cream an i ti tawn. An chim duhnak cu States (ramkulh) tinkip i parpale/lubik/saangbik mi siangngakchia lawngte a rak phanmi kan si an ti duhnak a si. Cu caah mitcawpa kan hawipa nih D.U. ah pakhatnak (topper) a timh hnawh chan cu, D.U. ah pakhatnak a si ahcun India pumpi ah pakhatnak a si tinak bantuk a si ko cang. Cu lawng silo, sianginn chung hostel (asawng) ah na duhnak hmun bak kha nangmahte lawng umnak ding ah thim khawh a si. Cu caah, Ramnihal-mitcawpa zong nih cun keimahte lawng in khaan pakhat hmuh ka duh, a ruang cu mi he kan si/um ahcun hna ka hnawh tuk hna keimah lawng in um ah a ṭha tiah a ka ti.

Ka hawipa a mitcawmi nih thil a ton ning, aa zuam ning le a duh fahnak kong a vun ka chim tikah cun ziah keimah pum tlamtling ko mi nih ka timh ngam in ka zuam ngam ve lai lo maw? Ziah [Delhi khuasa] Laimi (Chin) ka hawile dang tah an si kho cio lai lo maw timi ka lung ah a hung chuak. [Delhi khuasa] Laimi (Chin) ralzaam nih sonhtarh (a cawngpiah) bikmi cu, ei kan si a fak, ralzaam dirhmun in a ummi caah cun, tbk.,…. ti a si. Kan sining cu kanmah tein kan i theihhngalh bik ko lai. Asinain, ka hawipa a mitcawmi bantukin duhnak taktak kan ngeih ve ahcun sikhawh loin a um hnga maw? Asiloah, ka hawipa a mitcawnak kha Laimi nih kan sifahnak tbk. le ralzaam nih ralzaam dirhmun a sinak he tahchun ninglaw- a mitcawt ko buin sianginn a kai khawh ko ṭung i kan nih zong kan sifahnak le a cheu nih ralzaam sinak nih thil tikhawhnak le tuah khawhnak ding/ sianginnkai khawhnak ding cu a dawn hnga maw? Cun kan sifak kan ti, ka hawipa zong cu mirum chungkhar cu a si ve hlei lo. Cu hlei ah amahte in caa a ṭial thiam in a rel kho lo. Mi nih ṭial piak le rel piak a hau. Cu a si ko nain sianginn a kai i India ram sianginn tha bik, Delhi University i History vialte ah pakhatnak siding tiang aa tim. Cuve bantukin nang le kei zong kan sifahnak, ralzaam sinak le kan tlamtlin lonak vialte kha sontarh (acawng piahnak) ah hmangti hna hlah usihlaw, thazaang laknak, zeitindah hawi hmai ah ka phanh khawh lai timi bawmchaantu thaazaang laknak catu ah hmang hram hna u sih.

Vice-Chancellor Office

Mino hna hitin maw kan um sawhsawh ko rih lai? Nu le Pa hna kha tin maw nan fa le cu nan zoh sawhsawh hna lai i nan um sawh ko rih lai? Zeitindah kan caan kan hman ning a si ti hi na ruat bal maw? Zeitindah nang na caan na hman vun i check ve. Vun zoh ve hmanh, Nikhat ah suimilam 8 kan ih/ ihngilh i kum 60 kan nun a si ahcun, kum 20 chung kan it/ kan ihngilh tinak a si. Kan nun caan chung in kum 20 kan it/kan ihngilh ahcun kan chan cheuthum ah cheukhat cu ihnak asiloah i hngilhnak in caan kan hman. Cu nakin sau deuh kan ih i nikhat ah suimilam 12 kan ih sual a si ahcun, cheuhnih ah cheukhat (50%) kan nun caan cu ihnak in kan hman tinak a si. A taangmi 30% asiloah 40% chung in rawlei, kholhṭhawl le a dangdang caan ah kan hman ṭhan hoi. Asiahcun, zeizat dah a taang ti kun? Na ruat bal maw? Zeican takte hmanh khi a tang lo dahkaw. Cucaah, caan kan ngeih chunte hi ṭhate in hman thiam i zuam hna u sih. Ramthumnak kal zong ah a herhmi, India ram kan um zong ah herhmi le Kan ram, Chinram, kan kir zong ah herhmi le vawilei cung khawizeika hmun paoh na phan ah a herh pengmi fimthiamnak cawn hi i tim cang hna u sih.

Salai SH Lian

8 April, 2012

++++