Democracy Lawng Nih Chinmi Caah Thatnak A Chuahpi Lai Lo; Thailand Ram Ah Salai Ceu Bik Thawng le The Chinland Post Chikhat Biaruahnak

Salai Ceu Bik Thawng, Chin National Democratic Party (CNDP) chungtuan a tuan liomi cu ruahlo in Thailand a hung phan i, cu Thailand a phan lio ah, Bangkok hlum TCP editor pakhat nih biaruahnak tawite a ngeih. “Kan miphun le kan biaknak kong kan temtuarnak hi Rakap Cozah ruang lawngah a si thlu lo. Democracy lo ruang zongah a rak si thlu lo. India zong Thailand zong democracy (atu lio bel Ralkap nih nawlngeihnak an lak ve) an si ko nain kanmah ram bantuk tein mitlawm-u miphun pawl cu an nambeh ko hna. Ne Win le Than Shwe ruang lawngah a si lem lo. U Nu lio tein a si cang. Federal bak kan hau. Cu zong cu Kawl mipi a tam-u an thinlung kan tei le an lungfim lak in kan nawr khawh hlan poh cu a ngah lai lo. Ralkap uknak a dih le cangka in, democracy kan si bakin automatic in a rak ra lai tiah ruah sual lo ding a si. Aruang cu democracy a si bang, mipi nih an cohlan khawh lomi (biaknak le miphun kong) policy chim sual ahcun me an hmuh lai lo an i theih caah ramkhel hruaitu pawl an kaa a pit” tiah Salai CBT nih a ti.

The Chinland Post (TCP): Hi! Thailand ah ruahlo pi in kan i tong kho i ka lawm ngai! Zei ti ruah deuh bik ah Thailand nan hung phanh hi a si? 

Ceu Bik Thawng (CBT): Hello! Salai, Aw hi, Peace Leadership (Remdaihnak Hruainak kan ti hnga maw) ceihmainak workshop kan rak tuahta ko hih.

TCP: Nan dihlak a rak ra khomi pa zeizah dah nan si? Tlangcung mi lawng maw nan si nan i cawh dih ko dah? (Laimi pazeizah?)
CBT: Kawlram huap in ramkhel buu, biaknak le CSO tiin buu kip fonh in minung 23 kan si. Laimi cu keimah lawng.

TCP: Nan rak rat hnawh chanmi (na ruahchanmi) a kheng pah maw? 

CBT: Abiapi cu Kawlram ah atulio i nawisenhnuk thil a simi remdaihnak (Peace) kong, a bikin Tlangcung miphun buainak le Biaknak buainak kongkau: zei dirhmun dah kan phanh, zeitindah lam ah kan sial lai ti kha ceihmaiti a si. Cun, Thailand nih an ton vemi buaibainak zeitin an nawr ve timi zong.

TCP: Thailand ram i, University tha bik pahnih a simi Mahidol University le Thamassat University zong ah va kal in cawnnak nan ngei tiah ka theih? Zeidah na lungtling bikmi si? 

CBT: Um, nan sianginn an rak tha tuk hna hi teh. Kum 2010 hnu in Laimi tam nawn hika Mahidol, Chulalongorn, AIT le Assumption Uni. tbk sianginn thatha ah nan rak kan kaipiak khawhmi nih mithmuh kuttongh in kan miphun a sersiam ka hmuh i nan cungah keimah pumpak in kai lawm.

Kan cawnmi le kan ceihmi tucu chim ahcun a sau lai caah um ko seh. Kawl mino, upa, Phungki le buu kip upa pawl he zarh hnih chung remdaihnak kong kan ceih tikah zeitluk dah Kawl mipi zatlang chungah a pil cang, athuh apuanh tampi a ka fianter__ a fawi rih lo hih.

TCP: Nan i ceihhmainak chungin tulio kan Kawlram ramkhel thlihran he ai pehtlaimi?

CBT: Nan sianginn professor pa nih chuncaw kan ei pah ah a ka chimhmi cu “Thlanglei Thailand i Muslim mitlawm-u pawl (holh dang le miphun dang an si ve) hi mahte-tawlrelnak a tawkfang (autonomous) pek ding an si nain mizei cozah an kai hmanh ah cucu an pe duh hna lo. Autonomous cu Independent rampi in chuah/kuainak caah awngkua bantuk ah an ruah peng, an tih peng” a ti.

Hihi Kawlram zongah a si ko I, saupi si rih dawh kan si. Kan miphun le kan biaknak kong kan temtuarnak hi Rakap Cozah ruang lawngah a si thlu lo. Democracy lo ruang zongah a rak si thlu lo. India zong Thailand zong democracy (atu lio bel Ralkap nih nawlngeihnak an lak ve) an si ko nain kanmah ram bantuk tein mitlawm-u miphun pawl cu an nambeh ko hna. Ne Win le Than Shwe ruang lawngah a si lem lo. U Nu lio tein a si cang. Federal bak kan hau. Cu zong cu Kawl mipi a tam-u an thinlung kan tei le an lungfim lak in kan nawr khawh hlan poh cu a ngah lai lo. Ralkap uknak a dih le cangka in, democracy kan si bakin automatic in a rak ra lai tiah ruah sual lo ding a si. Aruang cu democracy a si bang, mipi nih an cohlan khawh lomi (biaknak le miphun kong) policy chim sual ahcun me an hmuh lai lo an i theih caah ramkhel hruaitu pawl an kaa a pit.

TCP: Careltu sinah na siaherhbia a um ahcun?

CBT: Kannih leikap in, Tlangcungmi, Kawlmi le biaknak kip tiin upa pawl zeitindah Kawlram chungum biaknak le miphun kip karlak ah daihnak kan ser lai tiah khua kan khan cuahmah lioah Pu Hung Ngai hruaimi Laitlang Cozah nih a herh lomi biaknak buainak mei an rak kau ti kan theih. Cun Shan ram ah Kachin Khrifa nungak pahnih cu tuksapur in an thah hna ti si hoi. Kawlram remdaihnak caah UN nih Palai an rak thlahmi nu cu phungki U Wirathu nih “hlawhhlangnu” tiah ningzah a thlaih hoi. ‘A dil naa, a sat naa’ si ko. Pu Hung Ngai le a naule nih vailamtahtung kongkau ah kaphnih caah buainak um loin, a nemnak in khuakhan khawhnak lam tampi a um ko nain hi lam (confrontation) ngelcel an i thim hi cu a si te a si lomi si.+++

Salai SH Lian

21012015